Poradnia usg płuc

Badanie trwa około 10 minut i jest bezbolesne. Poprzedzone jest zebraniem wywiadu chorobowego. Jeśli pacjent posiada dokumentację medyczną, w szczególności wyniki poprzednich badań obrazowych, proszony jest o jej przyniesienie i okazanie lekarzowi wykonującego badanie.

Badanie USG to jedna z najpowszechniejszych metod diagnostycznych. Wykorzystywane jest ze względu na nieinwazyjność, brak przeciwwskazań czy ryzyka powikłań. Bezpieczeństwo USG wynika z wykorzystania ultradźwięków, które nie są szkodliwe dla organizmu. Mimo to najczęściej badania obrazowe płuc kojarzą się z RTG, jednak nie jest ono jedyną metodą skutecznego wykrywania chorób.

Za standardowe badanie obrazowe płuc uznaje się właśnie RTG klatki piersiowej. Rentgen wyróżnia się dużą wartością diagnostyczną i często zalecany jest jako badanie profilaktyczne w schorzeniach płuc. Służy do rozpoznania źródła objawów klinicznych i diagnozowania chorób takich jak gruźlica, zapalenie płuc czy zmiany nowotworowe. Badanie rentgenowskie ma jednak swoje ograniczenia. Nie można wykonywać go u kobiet w ciąży i jest mniej dokładne od USG.

Przewagą USG płuc nad rentgenem jest możliwość dokładnej oceny jam opłucnowych pod kątem zalegającego tam płynu. Pozwala również na wykrycie zmian o wielkości sięgającej 0,1 mm. Niestety widoczne w tym badaniu zmiany powinny przylegać do powierzchni opłucnej, aby dało się je zaobserwować. W USG jamy opłucnej nie dostrzeżemy głębszych obszarów płuc, ale taki obraz uzyskamy już w RTG. Dlatego badanie ultrasonograficzne niejednokrotnie spełnia funkcję pomocniczą i wykonywane jest dodatkowo, jako uzupełnienie innych badań.

Wykonanie USG jam opłucnowych zalecane jest przez lekarza szczególnie w sytuacji, gdy pojawi się podejrzenie zalegania w ich obrębie nadmiaru płynu. W naturalnych warunkach w jamie opłucnej znajduje się nie więcej niż 10 ml płynu surowiczego, który pełni funkcję nawilżającą i ułatwia ruch płuc podczas oddychania. Nadmiar płynu wskazuje na różne choroby takie jak gruźlica, zapalenie płuc czy rak płuc. Wysoka czułość USG sprawia, że na jego podstawie można wykryć nawet niewielką ilość tego płynu.

Płyn w jamie opłucnej wymaga przebadania, co pozwoli na postawienie diagnozy. Również w tym kontekście przydatne jest USG jamy opłucnej, ponieważ pozwala na dokładną lokalizację miejsca nagromadzenia płynu. Na tej podstawie lekarz określa miejsce wkłucia w celu pobrania próbki do badania.

Nie tylko płyn w jamach opłucnowych jest wskazaniem do badania ultrasonograficznego. Jego wykonanie pozwala też na dostrzeżenie zmian w strukturze tkankowej:

1. urazów;
2. zmian zapalnych (w tym zapalenia płuc lub opłucnej);
3. zmian nowotworowych;
4. zmian radiologicznych;
5. nieprawidłowości nie tylko płuc i opłucnej, ale też w obrębie śródpiersia czy ścian klatki piersiowej.

Inne wskazania do USG jamy opłucnej to:

1. ciąża, która uniemożliwia wykonanie RTG;
2. monitorowanie leczenia schorzeń płuc, w tym kontrola nacieków pojawiających się w chorobach takich jak zapalenie płuc;
3. bóle i duszności u pacjenta lub męczący kaszel, a także kaszel z plwociną;
4. wykrycie nosicielstwa genu BRCA1 albo BRCA2, które stanowią czynnik zwiększający ryzyko rozwinięcia się niektórych odmian raka u pacjenta. Wykonując USG płuc, a tym samym obszaru klatki piersiowej, można wykryć guzy mogące wskazywać na rozwijanie się nowotworu. W obrębie płuc obserwuje się też przerzuty u chorych m.in. na raka piersi, jajnika, jądra, tarczycy, nerek czy czerniaka.

Podobnie jak w przypadku innych badań ultrasonografem również USG jamy opłucnej nie wymaga przygotowania. Podczas badania pacjent odsłania klatkę piersiową, by lekarz mógł pokryć badany obszar żelem ułatwiającym rozchodzenie się ultradźwięków. Następnie wykorzystuje sondę USG o odpowiednim kształcie i przemieszcza ją po powierzchni skóry. Na monitorze wyświetla się obraz płuc i jam opłucnowych, a lekarz może ocenić stan narządów i struktur wewnętrznych. Obrazy są na bieżąco omawiane z pacjentem, a na koniec do USG przygotowywany jest specjalistyczny opis.

Badanie USG płuc oraz jam opłucnowych stosowane jest w diagnostyce podstawowej, specjalistycznej, a także w celu wykrywania stanów zagrażających życiu. Z powodzeniem przeprowadzane jest u dorosłych, kobiet ciężarnych oraz dzieci. Szczególnie wysoką skuteczność wykazuje przy rozpoznawaniu zapalenia płuc. Na jego podstawie odróżnia się bakteryjne stany zapalne od wirusowych czy grzybiczych.

Na podstawie USG płuc i jamy opłucnej możliwe jest zdiagnozowanie:

1. ropniaka opłucnej i ropnia płuca;
2. zatorowości płucnej;
3. gruźlicy płuc;
4. odmy opłucnowej;
5. stłuczeń i urazów płuc;
6. krwawień do jamy opłucnowej;
7. guzów powłok klatki piersiowej, ale też grasicy czy węzłów chłonnych;
8. raka płuca i opłucnej (np. międzybłoniaka opłucnej);
9. niewydolności serca, marskości wątroby czy schorzeń osierdzia, na które może wskazywać płyn w opłucnej.